Verschillende soloapparatuur
FM
Momenteel kunnen we de toepassing van individuele FM/Roger apparatuur beschouwen als het hulpmiddel dat de meeste faciliteiten biedt aan de gebruiker ervan.
Het werkingsprincipe is vrij eenvoudig.
- De spraakinformatie moet zo dicht mogelijk bij de bron worden opgevangen zodat er zo min mogelijk energie van de bron verloren gaat en er zo weinig mogelijk stoorgeluid wordt opgevangen.
- De informatie moet rechtstreeks bij de luisteraar worden gebracht, zodat er geen invloed uit de omgeving kan inwerken op dit signaal (geen omgevingslawaai of vervorming door de ruimte).
In praktijk zal dit betekenen dat de informatie van de bron via een zender zal worden doorgestuurd naar de luisteraar die een ontvanger zal dragen.
Vaak wordt er nog over FM-systemen gesproken terwijl er op de courante Belgische markt met de opvolger ‘Roger’ wordt gewerkt. Roger zal geen gebruik meer maken van radiofrequenties maar het is een digitaal systeem dat werkt op 2.4GhZ.
Enkele Rogervoordelen: mogelijkheid tot creëren van netwerken (meerdere microfoons/ontvangers samen gebruiken), automatische volumewijziging afhankelijk van het achtergrondlawaai, niet afluisterbaar).
Er bestaat een groot gamma van microfoons, aangepast aan de situatie.
De Clip-on-mic is een microfoon om aan de kleren te bevestigen om de stem van één partner op te vangen.
De Select en de Roger pen kan rond de hals gehangen worden of op tafel geplaatst worden om een klein gezelschap tot 5 personen op te vangen. De Roger Select zal automatisch de richting van de spreker activeren en er is een mogelijkheid om zelf de richtingen die je wil horen te selecteren.
Bij de Roger pen en de Roger Select is een Bluetoothfunctie aanwezig om op deze manier draadloos te telefoneren. Belt men via deze zender met BT verbinding dan moet de gehoorgestoorde zelf de zender dragen. Gaat het oproepsignaal over of wil de drager van het toestel bellen dan moet er een knop worden ingedrukt. Het telefoontoestel moet niet worden bediend, men spreekt via de microfoon van de zender en men luistert via de hoortoestellen… jawel wanneer er twee gedragen worden komt het telefoonsignaal in beide toestellen toe.
Voor grote meetings (meer dan 5 personen) kan er gebruik gemaakt worden van een set Table mic’s.
Voor kinderen/onderwijs is er een Roger Touchscreenmic die speciaal ontwikkeld is om te voldoen aan de behoeften in de klas.
Deze microfoons kunnen ook geconnecteerd worden via een audiokabel met de televisie of andere geluidsbron om ook dit geluid direct in de hoortoestellen te ontvangen.
Ook bestaan er variaties in de ontvangers. Op deze manier kunnen de meeste hoortoestellen, beengeleiders en cochleair implantaten gebruik maken van het Rogersysteem.
De mini-ontvanger kan gebruikt worden met een klein tussenstukje dat onderaan op het hoortoestel geklikt wordt. De Roger X kan ook in elke streamer van elk hoortoestel geklikt worden indien er een DAI-ingang (Direct Audio Input) aanwezig is. Bij het Marvelplatform van Phonak zal de Roger X licentie in het hoortoestel geladen worden om achteraf rechtstreeks de ontvangers met de hoortoestellen te kunnen connecteren zonder extra ontvanger.
Bij de vorige hoortoestelreeksen van Phonak kan er nog gewerkt worden met een Rogerontvanger die geïntegreerd zit in de batterijkamer.
Deze zijn ook nog beschikbaar voor Cochleaire implantaten van Cochlear, Med-el en Advanced Bionics.
De Roger Mylink is een ontvanger op basis van ringleiding. Elk hoortoestel met een telefoonspoel kan gebruiken maken van de Mylink om het signaal van de microfoon op te vangen. Het is mogelijk om een hoofdtelefoon te pluggen in de Mylink zodat mensen zonder hoortoestellen ook kunnen genieten van de voordelen van het Rogersysteem.
De Roger Focus is ontwikkeld voor mensen zonder of met een licht gehoorverlies. Het is een klein ontvangertje dat lijkt op een mini-hoortoestel. Ideaal voor mensen die nog niet toe zijn aan hoortoestellen maar die een extra hulpmiddel nodig hebben om in achtergrondlawaai of afstand beter te horen.
FM/Roger systemen kennen veel gebruikstoepassingen:
- Volgen van lezingen, lessen.
- Spraakverstaan met de partner in rumoerige omstandigheden zoals in de auto, tram, trein..
- Bij het fietsen, wandelen,
- Bij aansluiting op andere geluidsbronnen zoals voorgaand besproken
Ringleiding
Wat is een ringleiding?
Een ringleiding is een draadloos systeem dat ervoor zorgt dat de geluiden van de scène, televisie, de radio aan de balie,...enz door de drager van een hoorapparaat of cochleair implantaat (CI) rechtstreeks in het hoortoestel/CI beluisterd kunnen worden.
Zet je hoortoestel/CI op T-stand om gebruik te maken van een ringleiding.
Als er ergens ringleiding aanwezig is, wordt dit doorgaans met dit symbool aangeduid.
Waarom een ringleiding?
Veel slechthorende personen hebben nog nooit gehoord van een ringleidingsysteem en hebben daarom geen idee van de hulp die een ringleidingsysteem kan bieden bij hun auditieve beperking.
In een lawaaierige omgeving vinden we het allemaal moeilijk om anderen te horen, laat staan te verstaan. Maar voor een persoon met een gehoorverlies, een drager van een hoorapparaat of cochleair implantaat (CI), is dit haast onmogelijk.
Een ringleidingsysteem maakt het voor de slechthorende persoon mogelijk om naar één geluidsbron te luisteren zonder last te hebben van achtergrondgeluid. Hierdoor creëert men een beter spraakverstaan. Dit is immers vooral afhankelijk van de verhouding tussen het geluid dat men wenst te horen en het storende geluid op de achtergrond.
Hoe werkt het?
De meeste hoorapparaten en CI’s hebben een programmaschakelaar, één van de programma's kan een T-of MT-stand zijn (raadpleeg hierover je audioloog).
De T- (telecoil) stand is voor de ontvangst van geluid d.m.v. de inductiespoel in het hoorapparaat of het CI.
Een ringleidingsysteem bestaat uit een stroomsturende versterker en een lus. De versterker kan aangesloten worden op een geluidsbron, zoals TV, radio, een geluidsinstallatie of een microfoon. Het versterkt dit ingangssignaal en stuurt het uit in de vorm van een stroom door de lus. De lus zelf bestaat uit een draad rondom de ruimte. Wanneer de stroom door de lus loopt, wordt er een magnetisch veld gecreëerd in deze ruimte. Als een slechthorende persoon zijn hoorapparaat/CI schakelt in de T-stand, ontvangt de inductiespoel de fluctuaties in het magnetisch veld en zet ze om in een wisselstroom. Dit wordt dan weer omgezet in geluid. Het magnetisch veld binnen de lus is sterk genoeg om het voor de slechthorende mogelijk te maken om vrij door de ruimte te lopen en steeds te kunnen luisteren naar een comfortabel geluidsniveau.
Misschien is wel het grootste voordeel dat het geluid ontvangen wordt in een pure, onvervormde vorm, niet beïnvloed door de afstand tussen de luisteraar en de geluidsbron, niet door achtergrondgeluid in de ruimte.
Waar wordt een ringleiding gebruikt?
Recentelijk beginnen ringleidingsystemen steeds meer hun plaats te vinden in openbare ruimtes. Openbaar betekent letterlijk: ‘voor ieder toegankelijk’, dus ook voor de slechthorende personen. Daarom moet er meer aandacht besteed worden aan ringleidingsystemen in publieke ruimten (kerken, theaters, aula's en recreatiezalen), maar ook in kleine vergaderruimten en instructielokalen, bij particulieren en eveneens bij informatiebalies en loketten, scholen, bioscopen, gemeentehuizen, musea, op het werk etc.De overheid wordt zich steeds meer bewust van het groeiende aantal slechthorende personen en dus ook van de groeiende behoefte aan ringleidingsystemen in alle ruimtes waarin slechthorende personen kunnen komen, overal dus!Via deze link https://inter.vlaanderen/evenementen-dovenenslechthorenden, vind je een aanbod van evenementen en locaties die toegankelijk zijn voor personen met een auditieve beperking.Via deze link http://toevla.vlaanderen.be/publiek/nl/Register/Voorzieningen, vind je accommodaties die toegankelijk zijn voor personen met een auditieve beperking.
Inventaris
Een ringleiding kan voorzien worden op verschillende soorten evenementen: zowel indoor als outdoor, zowel bij muziek, als bij theater, film, rondleidingen, congressen...
Om een ringleiding op uw evenement/locatie toe te voegen kunt u contact opnemen met Events@inter.vlaanderen
Ringleiding huren of kopen?
U kunt een ringleiding zowel aankopen als huren. Hiervoor kunt u terecht bij:
Inter
- Leveranciers en hoorcentra (vb. Veranneman)
- De provinciale uitleendiensten van Limburg, Vlaams-Brabant en West-Vlaanderen (soms gratis)
- De lokale diensten welzijn, cultuurparticipatie, … van uw stad
De kost- en huurprijs van een ringleiding varieert naargelang het soort ringleiding, de duur van de huur, de installatie…
U kunt al een mobiele ringleiding huren vanaf €160.
Contactgegevens
Tel: 011 26 50 30
Veranneman
Ringleiding? FM? Bluetooth?
Een goede spraakverstaanbaarheid met hoorapparaten kan soms nadelig zijn door de ruimte waar men zich in bevindt en het aantal personen die aan het praten zijn. Om de verstaanbaarheid van het directe signaal zonder omgevingslawaai naar het hoorapparaat over te brengen zijn er verschillende systemen op de markt. Ringleiding, FM en bluetooth. Deze systemen hebben elk een eigen manier van overdracht en worden tegenwoordig vaak gecombineerd. Bepaalde merken van hoorapparaten voorzien een eigen protocol om hun overdracht uit te voeren. Bij deze uitvoeringen kunnen bluetooth, FM en ringleiding gecombineerd voorkomen waardoor verwarring kan ontstaan.
De bestaande systemen zijn niet enkel ontwikkeld om spraakverstaanbaarheid in dialoog te verbeteren maar ook om deel te kunnen nemen aan het sociale leven. In theaterzalen, cinema’s, loketten, … worden deze systemen voorzien. Deze zijn niet overal beschikbaar, maar als deze er zijn, zouden ze moeten aangeduid zijn met een logo.
Voor thuisgebruik kunnen deze systemen ook voorzien worden. Om naar TV te kijken zonder dat de buren moeten meeluisteren, voor radio, telefoongesprekken, …
Het doel van deze tekst is om de verschillende systemen te verduidelijken.
Magnetische inductie of ringleiding
Principe
Het principe van magnetische inductie is gebaseerd op het creëren van een magnetisch veld. In dit magnetisch veld zweeft als het ware het audiosignaal. Als een persoon met hoorapparaat beschikt over de T-stand, dan kan deze persoon het zwevende signaal oppikken door in het magnetisch veld te gaan staan. Op deze manier verkrijgt de slechthorende persoon rechtstreeks het signaal zonder omgevingslawaai.
Compacte ringleiding voor loketten
Bij een loket kan een kleine ringleiding voorzien worden. De persoon achter de balie praat in een microfoon en de persoon aan de andere kant van de balie ontvangt dit signaal door middel van het magnetisch veld. De persoon hoeft enkel het hoorapparaat op de T-stand te plaatsen. Zo kan de conversatie iets vlotter verlopen.
Vaste ringleiding in zalen
Deze opstelling bestaat uit een ringleidingversterker en ringleidinglus. Aan de versterker wordt het audiosignaal aangesloten. Dit signaal sturen we door de ringleidinglus. In de lus wordt het magnetisch veld opgewekt. De persoon met een hoorapparaat kan nu gebruik maken van de
T-stand. Door de kleine ingebouwde spoel in het hoorapparaat kan deze het signaal van het magnetisch veld oppikken. Op deze manier verkrijgt de slechthorende persoon een direct signaal zonder omgevingslawaai.
Ringleiding voor thuis
Voor thuisgebruik zijn er meerdere mogelijkheden en ontstaan de combinaties van systemen.
Stel dat we een ringleiding willen voorzien om naar TV te kijken, kan dit met een kleine ringleidingversterker en een lus. Het nadeel is dat er een fysieke kabel moet worden geplaatst (zie afbeelding vaste ringleiding in zalen).
Er zijn ook draadloze systemen en werken met combinaties van overdracht. De overdracht tussen zender en ontvanger gebeurt met FM. Op de zender wordt het audiosignaal aangesloten. De zender verstuurt dit signaal met FM naar de ontvanger. Het signaal bij de ontvanger wordt dan omgezet zodat het bruikbaar is in de ringleidinglus rond de nek.
FM
Principe
Het systeem werkt op basis van radiogolven. Zo is het mogelijk om draadloos een audiosignaal te versturen. Hierbij is het ook de bedoeling om een direct signaal naar het hoorapparaat te verkrijgen zodat galm en dergelijke worden vermeden wat ten goede komt aan de spraakverstaanbaarheid.
Microfoon en ontvanger (rechtstreeks op het hoorapparaat)
De microfoon staat rechtstreeks in verbinding met een FM-ontvanger. De FM-ontvanger wordt rechtstreeks met het hoorapparaat verbonden. Bij sommige merken kan dit rechtstreeks, bij andere is er een koppelstuk (audioshoe) voor nodig.
Microfoon, nekhanger met FM-ontvanger + ringleidinglus
De microfoon staat in verbinding met de FM-nekhanger. Het ontvangen signaal bij de nekhanger wordt omgezet naar een magnetisch veld dat door de hoorapparaten wordt opgenomen door die op de T-stand te plaatsen.
Bluetooth
Het bluetooth systeem wordt vooral gebruikt als signaal overdracht tussen smartphone/gsm/pc/… en het hulpmiddel. De koppeling smartphone naar hulpmiddel is een bluetooth overdracht, de koppeling hulpmiddel naar hoorapparaat is een protocol dat merk gebonden is. Bovenstaand apparaat omvat zowat alle technieken in 1 apparaat.
Bluetooth ontvangers met ringleiding lus rond de nek
De connectie tussen smartphone/gsm en bluetooth nekontvanger is met bluetooth. De overdracht van nekontvanger naar hoorapparaat gebeurt door middel van een magnetisch veld. De hoorapparaten moeten wel beschikken over de T-stand.
Directe verbinding van Smartphone naar hoorapparaat
Rechtstreekse verbinding tussen Smartphone en hoortoestel zonder hulpmiddel. De hoorapparaten worden afgeregeld door middel van een app via de smartphone. Zo is het mogelijk om discreet de hoorapparaten bij te stellen naargelang de situatie. Dit is het meest vernieuwende systeem.
Tekst: Stefaan Verhaeghe, Veranneman SPRL