Een team van AHOSA vzw, een Vlaamse belangenorganisatie voor personen met een gehoorverlies die in gesproken taal communiceren, heeft een project ontwikkeld om het belang van hoorzorg in woonzorgcentra in de kijker te zetten. En dit om verschillende redenen:

• Wereldwijd is 1 op de 6 mensen slechthorend. Leeftijdsgebonden gehoorverlies is de meest voorkomende oorzaak. Het aantal dove en slechthorende personen neemt toe naarmate de bevolking ouder wordt. Helaas wordt de impact op de kwaliteit van leven onderschat.
  Horen is een belangrijk onderdeel van communicatie. Verschillende studies van de Wereldgezondheidsorganisatie tonen de gevolgen van slechthorendheid onder andere isolatie, frustratie, eenzaamheid en zelfs versnelling van het dementieproces. Een gehoorbeperking is onzichtbaar en problemen worden vaak niet herkend.
• Een groot deel van de ouderen woont in een woonzorgcentrum. De prevalentie van gehoorproblemen daar wordt geschat op ongeveer 80%, aangezien de gemiddelde leeftijd ongeveer 87 jaar is.
• Het rinkelen van de telefoon, een klop op de deur, de radio, de televisie, de alarmsignalen zijn moeilijk te horen. Deze afwezigheid van bekende geluiden geeft een gevoel van verwarring en angst in plaats van veiligheid en herkenning. Communicatie verloopt vaak vrij moeilijk en mondkapjes vergroten het probleem.
• Ouderen met een gehoorbeperking, hun familie en verzorgers hebben vaak weinig of geen kennis over de risico's van onbehandeld gehoorverlies, over innovatieve technologieën in hoortoestellen en hoorhulpmiddelen en over interactionele aanpassingen om hun kwaliteit van leven te verbeteren.

Het doel van het project is het installeren van kwalitatieve hoorzorg in woonzorgcentra om de inclusie en participatie van slechthorende ouderen te stimuleren.

• Er wordt een basis van relevante informatie gegeven aan alle personen die betrokken zijn bij het zorgproces, maar ook aan de bewoners zelf en aan hun familie.
• Fysieke, en in de toekomst ook digitale workshops omvatten een theoretische benadering en praktische informatie, zoals het dragen van een hoortoestel, het vervangen van een batterij, het zien dat de persoon de boodschap niet begreep ...
• Er worden “tips and tricks” gegeven om de communicatie te verbeteren.
• De workshops maken gebruik van verschillende tools zoals een PowerPointpresentatie, een instructiefilmpje en folders.

Een pilootproject, dat ondertussen is afgerond, vond plaats in het WZC Sint-Jozef in Assenede. De opleidingssessies voor medewerkers, bewoners en mantelzorgers kregen constructieve feedback. Uit een kleinschalig, intern onderzoek, dat gebeurde met de medewerking van een student audiologie van de Arteveldehs Gent, blijkt dat er een positieve verandering is in het gedrag van de zorgverleners naar de bewoners met gehoorverlies. Dankzij de sensibilisering, de theoretische informatie en de tips wordt er meer rekening gehouden met hen en worden communicatieproblemen zo veel mogelijk vermeden. Er is nog meer coaching nodig op vlak van kennis van en zorg voor hoorapparaten en andere technische hulpmiddelen

Als conclusie stellen we dat een goed ontwikkeld hoorzorgmodel als onderdeel van basiszorg in een woonzorgcentrum leidt tot een betere kwaliteit van leven.

Het betrokken team ging met de suggesties verder aan de slag en breidt het project verder uit naar andere WZC. Er wordt gezocht naar verdere financiering, naar verdere hulp vanuit de academische wereld en naar de juiste contactpersonen binnen de sector van de WZC om dit project op de agenda van alle Vlaamse WZC te zetten.

In de toekomst hopen we dat dit participatieve proces met co-creatie zal leiden tot een werkbaar model van hoorzorg voor alle WZC in Vlaanderen, en in een later stadium tot een nationale of een internationale beleidsaanbeveling. We willen ook streven naar integratie van dit model in de onderwijsprogramma's van scholen en afdelingen die studenten voorbereiden op het werken met ouderen.

Praktisch informatie over de workshop:

• Voorlopig enkel in fysieke vorm, ter plaatse in het WZC.
• Is heel interactief: er is tijd voor vragen en suggesties van de deelnemers.
• Wordt ondersteund door een powerpoint en instructiefilmpjes (met herkenbare situaties uit de WZC).
• Met veel concreet materiaal en tips.
• Wordt gebracht door een ervaringsdeskundige (en/of (ex)-professional).
• De workshop duurt 3 uur (met een pauze van 15 minuten).
• Is gericht op 25 deelnemers.
• Info over kostprijs en verplaatsingskosten via info@ahosa.be
• Contactpersoon:

Claire Tollenaere: Claire_tollenaere@hotmail.com