Op 19 september nam Rebecca Leemans namens AHOSA vzw deel aan een webinar, georganiseerd door EFHOH (European Federation of Hard of Hearing People). Het webinar ging over de invoering van de Europese Toegankelijkheidswet (EAA) en de gevolgen daarvan voor dove en slechthorende personen. Verschillende sprekers gaven inzicht in de uitdagingen en kansen die de wet biedt voor meer toegankelijkheid in heel Europa.

Sprekers:

• Sabine Lobnig, directeur communicatie van het Mobile & Wireless Forum, besprak de technologische aanpassingen die nodig zijn voor de EAA.
• Suzanna Laurin, managing director van de Funka Foundation, belichtte de juridische en beleidsmatige vooruitgang en de uitdagingen.
• Matthieu Parmentier, directeur van France TV Show, sprak over de technische en kwaliteitsuitdagingen bij live ondertiteling.
• Alf Lindberg, bestuurslid van EFHOH en host van het webinar, leidde de discussie en stelde kritische vragen aan de sprekers.

De belangrijkste punten die werden aangehaald:

1. De Europese Toegankelijkheidswet (EAA):

De EAA verplicht bedrijven in de hele EU om producten en diensten toegankelijk te maken voor mensen met een beperking, waaronder dove en slechthorende personen. De wet richt zich op technologie zoals smartphones, tablets, smart TV’s en online diensten. Deze wet treedt volledig in werking op 28 juni 2025, waarna alle betrokken bedrijven moeten voldoen aan de nieuwe toegankelijkheidseisen.

2. Implicaties voor dove en slechthorende personen:

De EAA zorgt ervoor dat apparaten en diensten beter aansluiten op de behoeften van dove en slechthorende personen. Dit betekent dat:

• Mobiele apparaten en technologie toegankelijker worden door functies zoals haptische feedback, flitsmeldingen en aanpasbare ondertiteling.
• Directe streaming naar hoortoestellen standaard wordt op smartphones en andere slimme apparaten.
• Geluid- en volumeregeling kan worden afgestemd op het gehoor van de gebruiker.
• Betere toegang tot informatie over toegankelijkheidsfuncties wordt gegarandeerd, zodat gebruikers weten welke functies hen kunnen helpen.

3. Toegankelijke technologie:

Sabine Lobnig, directeur communicatie van het Mobile & Wireless Forum, besprak hoe fabrikanten zoals smartphone- en TV-producenten zich aanpassen aan de eisen van de EAA. Ze noemde functies zoals flitsmeldingen, aanpasbare ondertiteling en directe streaming naar hoortoestellen, die essentieel zijn voor de toegankelijkheid van apparaten.

4. Communicatie van toegankelijkheidsopties:

De EAA verplicht fabrikanten om duidelijk en toegankelijk te communiceren over de mogelijkheden van hun producten. Sabine Lobnig legde uit dat informatie over toegankelijkheidsopties zoals hoortoestelcompatibiliteit vaak moeilijk te vinden is, maar dat de wet ervoor zorgt dat deze beter en duidelijker gecommuniceerd moeten worden.

5. Gebruikersbetrokkenheid en feedback:

Sabine nodigde de deelnemers uit om actief deel te nemen aan de evaluatie van toegankelijkheidsfuncties via de GARI-database (https://www.gari.info/index.cfm?lang=nl), zodat fabrikanten beter kunnen inspelen op de behoeften van dove en slechthorende gebruikers.

De GARI-database (Global Accessibility Reporting Initiative) is een online platform waar gebruikers informatie kunnen vinden over de toegankelijkheidsfuncties van verschillende elektronische apparaten, zoals mobiele telefoons, tablets en smart TV’s. Deze database helpt dove en slechthorende personen, evenals andere gebruikers met een beperking, om geschikte apparaten te vinden die voldoen aan hun specifieke toegankelijkheidsbehoeften, zoals hoortoestelcompatibiliteit en aanpasbare geluidsinstellingen. Gebruikers kunnen er bijvoorbeeld zien welke apparaten directe streaming naar hoortoestellen ondersteunen.

6. Live ondertiteling en kwaliteit:

Matthieu Parmentier, directeur van France TV Show, benadrukte dat de Europese Toegankelijkheidswet ook grote gevolgen heeft voor live televisie-uitzendingen. Live ondertiteling wordt verplicht, wat de toegankelijkheid aanzienlijk vergroot. Echter, er zijn nog uitdagingen, vooral bij het synchroniseren van audio en tekst tijdens live uitzendingen. Hoewel automatische ondertiteling steeds beter wordt, blijft het correct weergeven van wie wat zegt een probleem.

Hij wees erop dat kwalitatieve ondertiteling in Frankrijk van groot belang is vanwege de aanzienlijke groep gebruikers. Frankrijk telt ongeveer 10 miljoen mensen met gehoorverlies, waarvan zo’n 3,5 miljoen afhankelijk zijn van ondertiteling om televisieprogramma’s te kunnen volgen. Dit creëert een grote markt voor toegankelijke media, wat ook door bedrijven en adverteerders steeds meer wordt erkend. Hierdoor wordt er in Frankrijk veel nadruk gelegd op het leveren van hoogwaardige ondertiteling, die een integraal onderdeel is geworden van televisie-uitzendingen.

7. Juridische en beleidsmatige vooruitgang:

Suzanna Laurin, managing director van de Funka Foundation, gaf een uitgebreid overzicht van de juridische kaders van de EAA. Ze benadrukte dat de wet een belangrijke stap voorwaarts is voor dove en slechthorende personen, omdat het de toegankelijkheid van veel producten en diensten aanzienlijk zal verbeteren. Echter, ze wees ook op een aantal uitdagingen die nog moeten worden aangepakt.

Een van de knelpunten is de toegankelijkheid van huishoudelijke apparaten, zoals slimme koelkasten en wasmachines, die nog niet volledig onder de wet vallen. Daarnaast noemde ze de noodzaak om de toegankelijkheid van helpdesks en andere klantenservices te verbeteren, zodat ook deze diensten volledig toegankelijk worden voor mensen met een gehoorbeperking.

Laurin benadrukte verder dat de kwaliteit van automatische ondertiteling nog veel ruimte voor verbetering heeft. Hoewel deze technologie steeds verder wordt ontwikkeld, is het nog niet op een niveau waarop het betrouwbaar genoeg is voor alle situaties, met name voor live televisie-uitzendingen.

Een ander punt dat ze aanhaalde, is dat microbedrijven vaak niet onder de verplichtingen van de EAA vallen. Dit betekent dat kleinere bedrijven niet altijd de toegankelijkheidsnormen hoeven te volgen, wat een obstakel kan zijn voor volledige inclusie. Tenslotte onderstreepte ze het belang van standaarden voor toegankelijkheid, die ervoor zorgen dat de industrie duidelijke richtlijnen heeft om aan te voldoen, maar merkte ze op dat nog niet alle sectoren deze standaarden volledig omarmen.

Uitdagingen bij de invoering van de wet:

• Technologische aanpassingen: Fabrikanten hebben nog tijd nodig om hun producten volledig af te stemmen op de nieuwe toegankelijkheidsnormen. Hoewel er al veel functies bestaan, moeten deze verder worden verbeterd en geïntegreerd.
• Bewustwording en communicatie: Een grote uitdaging is dat bedrijven en verkopers vaak niet goed op de hoogte zijn van de toegankelijkheidsopties van hun producten. De wet vereist betere communicatie, maar de implementatie daarvan kan tijd kosten.
• Live ondertiteling: Hoewel ondertiteling verplicht wordt, is de technologie voor automatische ondertiteling nog niet foutloos. Vooral het correct weergeven van wie wat zegt in live uitzendingen blijft een uitdaging.
• Toepassing op de hele markt: Kleine bedrijven en micro-ondernemingen vallen vaak buiten de wet, wat betekent dat niet alle diensten en producten even toegankelijk zullen zijn. Dit is vooral een uitdaging voor diensten die lokaal of door kleine bedrijven worden aangeboden.

Conclusie:

De Europese Toegankelijkheidswet, die op 28 juni 2025 volledig van kracht wordt, biedt belangrijke voordelen voor dove en slechthorende personen. Apparaten en diensten worden toegankelijker, er komt meer duidelijke informatie over bruikbare functies, en live ondertiteling op televisie en video’s wordt verplicht. Hoewel er nog uitdagingen zijn, vooral op het gebied van technologische aanpassingen en de implementatie van live ondertiteling, draagt de wet bij aan een inclusievere samenleving waarin de rechten van dove en slechthorende personen beter worden beschermd.